Page 106 - Những đơn vị anh hùng tỉnh Tuyên Quang

phá đồn điền, cướp kho thóc gạo, trâu, bò và bắt giam chủ
đồn điền người Pháp. Nông dân xã Thắng Quân, Tân Long
đấu tranh quyết liệt chống sưu cao thuế nặng. Nhiều địa
phương, Mặt trận Việt minh và các tổ chức quần chúng cứu
quốc, đội tự vệ hoạt động hầu như công khai. Tại phủ lỵ
Yên Sơn, đội thanh niên cứu quốc đột nhập vào trại lính, lấy
súng địch đánh địch. Nhiều gia đình đã mua súng ủng hộ
cách mạng.
Sau khi Nhật đảo chính Pháp (9-3-1945), khởi nghĩa

Thanh La thắng lợi, phong trào cách mạng ở Yên Sơn đã trở
thành cao trào. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân và lực
lượng vũ trang cách mạng ở một loạt xã đã nổi dậy khởi
nghĩa giành chính quyền. Tháng 3-1945, tiểu đội du kích do
đồng chí Đặng Đăng Ngôn làm tiểu đội trưởng đã tổ chức
tiến công tiêu diệt đồn thành Coóc (xã Hùng Lợi) thắng lợi.
Ngày 10-4-1945 châu Khánh Thiện được thành lập, trong đó
có một số xã thuộc huyện Yên Sơn: Lực Hành, Quý Quân,
Kiến Thiết. Ngày 12-5-1945, các xã bên bờ tả ngạn sông Lô

và sông Gâm thuộc 2 tổng Bình Ca và Kim Quan khởi nghĩa
thắng lợi, châu Hồng Thái ra đời. Ngày 15-5-1945, phủ
Toàn Thắng được thành lập, trong đó có một số xã thuộc
huyện Yên Sơn: Thắng Quân, Tứ Quận, Chiêu Yên, Xuân
Vân, Trung Trực. Ngày 18-5-1945, phủ Quyết Thắng ra đời,
trong đó có một số xã: Mỹ Lâm, Phú Lâm, Kim Thắng,
Vĩnh Phú, Hoàng Khai, Lưỡng Vượng, An Tường, Hưng

Thành, Ỷ La, Trung Môn, Chân Sơn thuộc huyện Yên Sơn.
Tại các châu, lực lượng du kích được thành lập từ tiểu đội
đến trung đội, tổ chức tuần tra, canh gác, bảo vệ chính
quyền cách mạng.
Tháng 7-1945, Ban châu Hồng Thái được nhân dân
bầu ra đã nhanh chóng lãnh đạo nhân dân xây dựng lực
lượng vũ trang, tích trữ lương thực, vũ khí, huấn luyện cán

106