Page 242 - TQ - Thu do khu giai phong trong CMT8
P. 242
Như vậy, có thể thấy, thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Thanh
La có ý nghĩa vô cùng quan trọng, góp phần khích lệ tinh thần
cách mạng của đông đảo quần chúng nhân dân tiến về giải
phóng huyện lỵ Sơn Dương. Đây là cuộc khởi nghĩa sớm nhất
trong thời kỳ tiền khởi nghĩa và vượt ra khỏi phạm vi địa
phương, hòa vào những sự kiện chung có ý nghĩa đối với toàn
quốc và là cơ sở đầu tiên đi đến thành lập châu Tự Do.
Ngay sau khi châu Tự Do được thành lập, Phân khu ủy
Nguyễn Huệ đã lãnh đạo nhân dân xây dựng, củng cố chính
quyền, trừng trị bọn Việt gian, sẵn sàng đánh trả quân Nhật
khi chúng đánh vào căn cứ. Các xã được giải phóng đến đâu,
chính quyền được thành lập đến đó để làm nhiệm vụ mới của
cách mạng. Châu Tự Do ra đời đã nhanh chóng trở thành căn
cứ, trung tâm lãnh đạo khởi nghĩa giành chính quyền trong
toàn tỉnh và các vùng phụ cận. Từ đây, Cứu quốc quân và các
đội tự vệ chia thành nhiều mũi, tỏa đi các hướng hỗ trợ, lãnh
đạo nhân dân nổi dậy giành chính quyền, mở rộng vùng giải
phóng ra các huyện: Na Hang, Chiêm Hóa, Yên Sơn, Hàm Yên,
Yên Bình. Tại Sơn Dương, đầu tháng 5-1945, dưới sự chỉ huy
của các đồng chí: Lê Dục Tôn, Hoàng Bắc Dũng, Kim Ngọc,
quân và dân ta đã giải phóng hoàn toàn vùng trung và hạ
huyện Sơn Dương, chính quyền cách mạng nhanh chóng được
thành lập ở các xã. Ngày 15-5-1945, quân cách mạng tổ chức
cuộc mít tinh lớn tại thôn Đồng Khuôn, xã Phú Lương, đồng chí
Lê Dục Tôn, thay mặt ủy Phân khu Nguyễn Huệ đã tuyên bố
thành lập châu Kháng Địch, bao gồm các xã trung, hạ huyện
Sơn Dương và một phần huyện Đoan Hùng, huyện Phù Ninh
(Phú Thọ), huyện Lập Thạch (Vĩnh Phúc). Như vậy, sự ra đời
của các châu và việc thành lập chính quyền nhân dân ở những
244