Page 241 - TQ - Thu do khu giai phong trong CMT8

Việt Minh được thành lập khắp các xã: Thanh La, Trúc Khê,
Phượng Liễn, Lũng Tẩu, Khuổi Kịch, Ngòi Nho, Khuân Đào, Ao
Búc, là cơ sở để hình thành Phân khu ủy Nguyễn Huệ (vùng
căn cứ mới của lực lượng Cứu quốc quân, dưới sự chỉ đạo trực
tiếp của Xứ ủy Bắc Kỳ). Sự lớn mạnh của Phân khu ủy Nguyễn
Huệ do có một quá trình chuẩn bị lâu dài và đầy đủ về lực lượng
chính trị và lực lượng vũ trang, có cơ sở cách mạng vững chắc,
là điều kiện chín muồi cho cuộc khởi nghĩa Thanh La giành

thắng lợi.
Khi thời cơ khởi nghĩa giành chính quyền đã đến (đêm 9-3-
1945, Nhật đảo chính Pháp), Đảng ta ra Chỉ thị Nhật - Pháp

bắn nhau và hành động của chúng ta, quyết định phát động
cao trào cách mạng giành chính quyền về tay nhân dân. Dù
chưa nhận được Chỉ thị của Trung ương Đảng nhưng Phân
khu ủy Nguyễn Huệ đã họp dưới sự chủ trì của đồng chí Song
Hào, Bí thư Phân khu ủy và quyết định chọn Thanh La làm

nơi khởi nghĩa giành chính quyền đầu tiên trong cả vùng. Khởi
nghĩa Thanh La giành thắng lợi (ngày 10-3-1945), quân cách
mạng tiến về giải phóng đồn Đăng Châu, huyện lỵ Sơn Dương

và các xã lân cận. Ngay sau khi Đăng Châu được giải phóng
(ngày 16-3-1945), Phân khu ủy Nguyễn Huệ tổ chức mít tinh
tại đình Thanh La, tuyên bố đổi tên châu Sơn Dương thành
châu Tự Do, cái tên châu Tự Do bắt đầu từ đó. Đây chính là
chính quyền cấp châu (huyện) đầu tiên ra đời ở vùng phía Bắc.

Châu Tự Do ra đời đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử đấu
tranh cách mạng, không chỉ của huyện Sơn Dương mà còn mở
đường cho việc thành lập hàng loạt các châu "Tự Do" khác ở

tỉnh Tuyên Quang, như châu Khánh Thiện (ngày 12-5-1945),
châu Kháng Địch (ngày 15-5-1945), châu Xuân Trường (đầu
tháng 6-1945)...

243