Page 178 - TQ - Thu do khu giai phong trong CMT8
P. 178
b) Phân khu ủy Nguyễn Huệ và cuộc khởi nghĩa Thanh La
Trước tình hình phong trào ngày càng phát triển nhanh
chóng, Trung ương chủ trương tăng cường cán bộ bằng việc tổ
chức những cuộc vượt ngục. Ngày 11-10-1944, Chi bộ Nhà tù
Chợ Chu (Thái Nguyên) đã tổ chức thành công một cuộc vượt
ngục. Nhờ kế hoạch chặt chẽ, tất cả 12 đồng chí (Song Hào, Tạ
Xuân Thu, Trần Thế Môn, Phạm Ngọc Bổng, Lê Hiến Mai,
Chu Quý Lương, Lê Trung Đình, Trần Tùng...) thoát ra ngoài
trót lọt và được phân công hoạt động ở Tuyên Quang. Đây là
những cán bộ trung kiên, dày dạn kinh nghiệm, là những "yếu
nhân" của phong trào cách mạng Tuyên Quang sau đó. Các
đồng chí Song Hào, Tạ Xuân Thu, Trần Thế Môn được chỉ định
vào Phân khu ủy Nguyễn Huệ, đồng chí Song Hào làm Bí thư.
Phân khu ủy tiếp tục củng cố, mở rộng cơ sở, các tổ chức Việt
Minh, thành lập các đội tự vệ, đội du kích và đội vũ trang
tuyên truyền, sắm sửa vũ khí, luyện tập quân sự.
Ngày 10-3-1945, nhận thấy những biến động trong binh
lính địch, tuy chưa nhận được chỉ thị của Thường vụ Trung
ương Đảng, Phân khu ủy đã quyết định phát động khởi nghĩa
Thanh La vào ngày 11-3-1945. Cuộc khởi nghĩa bắt đầu bằng
cuộc tuần hành vũ trang, tước vũ khí của lính dõng, thu bằng
sắc của tổng lý kỳ hào, đánh chiếm đồn Đăng Châu, phá kho
thóc cứu đói, thành lập Ủy ban cách mạng lâm thời châu Tự Do.
Cuộc khởi nghĩa thể hiện sự nhạy bén trước tình hình và tinh
thần cách mạng tiến công của Phân khu ủy. Thắng lợi của khởi
nghĩa Thanh La tạo bước ngoặt hết sức quan trọng: giải phóng
huyện lỵ Sơn Dương và các xã trong vùng; thành lập chính
quyền cách mạng cấp huyện đầu tiên trong cả nước; khí thế
quần chúng lên cao; lực lượng vũ trang cách mạng thu hút
nhiều thanh niên tham gia; quân giải phóng được trang bị thêm
180