Page 1145 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1145
1145
Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA
linh hồn theo đường ấy để lên trời. Tầng đang bắt một người đàn ông mặt đỏ mang
trên cùng vẽ cảnh mây bay lãng đãng. đi. Anh ta đang thổi tù và kêu cứu. Bức
2- Tranh thờ của dân tộc Dao Mùi phan vẽ một người đàn ông mặt trắng -
Đặc sắc nhất có các tranh sau: người được cấp sắc - cưỡi ngựa trắng đến
- Tranh vua bếp: Ở phần trên, phần cứu. Anh này bắt rắn phải thả người ra.
trang trọng của tranh, vẽ hai thần nam, Bức Mùi phan của người Dao Đại Bản vẽ
nữ theo truyền thuyết cùng hai cô gái hầu con ngựa trắng quay đầu lại phía sau;
có tính công thức. Phần lớn diện tích dành của người Dao Tiền thì ngựa nhìn thẳng
để vẽ cảnh sinh hoạt trong bếp của một về phía trước. Những hình này vẽ rất to,
gia đình người Dao. Những người đàn chiếm gần nửa diện tích tranh. Phần còn
ông, đàn bà mang trang phục Dao rõ rệt lại vẽ ba thầy tào đang đưa một người đàn
đang nấu nướng thức ăn trong chiếc chảo ông bước lên các bậc thang của đàn lễ,
to đặt trên bếp lửa đỏ rực; mấy người tượng trưng cho 7 bậc của chức tào.
khác loay hoay giữ chân lợn để chọc tiết. Bộ Đại đường - Hải phan: Bức Đại
Cảnh trí, nhân vật thật sống động và chân đường vẽ tổng hợp các vị thần linh từ cõi
thực; con người trần gian và thần linh Hạ nguyên tới Trung nguyên, Thượng
hồn nhiên hòa hợp trong khung cảnh ấm nguyên, dầy đặc nhân vật, có tới 7 tầng.
cúng, kết hợp nhuần nhuyễn hai yếu tố Bức Hải phan vẽ nghi thức hành lễ của thầy
hiện thực và lãng mạn. tào và các người phụ lễ: 7 người trong dàn
- Tranh tứ trực công tào nhạc sử dụng dây nhạc, chũm chọe, thanh
Thể hiện bốn vị thần tượng trưng la, kèn pí lè và đàn lễ có thang. Trên đàn,
cho sự tuần hoàn không ngừng vô thủy có hai người đã được cấp sắc đang thổi tù
vô chung của thời gian. Bốn công tào thể và báo hiệu cho các đấng thần linh chứng
hiện các sao trong bốn thời điểm chính giám. Trang phục của các phụ lễ vẽ rất
đêm ngày: Hư Nhật tinh quân trực nửa thực, đó là trang phục của người Dao Đại
đêm; Mão Nhật Kê tinh quân trực lúc Bản. Bố cục chặt chẽ, trong thể liên hoàn có
rạng đông, Tinh Nhật Mã tinh quân trực nhiều tầng nhưng linh hoạt, phối hợp lối
giữa trưa, Phòng Nhật Thổ tinh quân trực khuếch đại hình tượng nhân vật chính với
lúc hoàng hôn. Ngày đêm nào, thời điểm phong cách trang trí, cách điệu của đường
nào cũng có một vị thần hiện diện trong nét, màu sắc, gợi được vẻ thực thực hư hư;
trần giới chứng kiến mọi việc làm thiện, vừa có vẻ linh thiêng xa vời, mà lại chân
ác của nhân gian để tấu trình trung thực thực, gần gũi.
với Ngọc Hoàng. Việc hình tượng hoá thời - Tranh về các thần linh cõi Thượng
gian - một khái niệm khó hình dung - bằng nguyên vẽ 9 tầng người, gồm bộ tranh Tam
hình ảnh bốn vị thần là một thành công thanh cung: Nguyên thủy Thiên tôn, ngôi
trong cấu tứ nghệ thuật. thứ nhất ở Ngọc thanh cung, tượng trưng
- Tranh dùng trong lễ cấp sắc cho sự khởi nguồn; Linh bảo Thiên tôn ở
Có bộ hai bức Hành phan - Mùi phan và Thượng thanh cung, tượng trưng nguyên
bộ hai bức Đại đường - Hải phan. lý dương. Đạo đức Thiên tôn ở Thái thanh
Bộ Hành phan - Mùi phan vẽ theo truyền cung, tượng trưng cho nguyên lý âm. Ba
thuyết của người Dao, nói về quyền năng bức tranh không bao giờ tách rời, cũng
của người được cấp sắc. Bức Hành phan vẽ như quan niệm về vũ trụ của phương
con rắn xanh độc ác chuyên ăn thịt người Đông không tách thái cực với âm dương.
