Page 822 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 822
Từ điển Tuyên Quang 823
Tết Nguyên đán của người dột bếp. Kiêng phơi quần áo ra
Nùng từ ngày 30 tháng Chạp đến ngoài nhà vì sợ gió bão. Ngày
hết mùng 2 tháng Giêng thì làm mùng 1, mùng 2 kiêng quét nhà
lễ hạ bàn. Ăn cơm tối 30 xong vì sợ mất lộc...
không rửa bát mà để chiều mùng 1
mới rửa, nước rửa bát phải để qua Người Dao có Lễ mở cửa giờ
trưa ngày mùng 2 mới đổ đi. Chiều đầu, ngày đầu của năm mới vào
30 cúng trong nhà, chiều mùng 2 2-3 giờ sáng. Chủ nhà mở cửa
cúng ở dưới sân. Gia đình ăn cái nhà và xua đuổi tam sát, ma quỷ,
bánh chưng đầu tiên, lấy lá bánh uế tạp ra khỏi khu vực nhà mình
buộc vào cột nhà, để đi chăn trâu (nếu làm thầy miếu thì xua đuổi
thì trâu không đi xa. Sau Giao khỏi cả khu làng đó). Sau đó cúng
thừa, một người trong nhà, thường bánh cho các thần rồi cúng tổ
là vợ đi mua nước để quanh năm tiên. Tiếp theo, cầu thần nhà về
mát mẻ. Khi đi, mang đồng xu an tại bàn thờ.
thả xuống giếng, thắp nhang ở Người Pà Thẻn quét nhà vào
bờ giếng rồi gánh nước về. Tất cả sáng mùng 1 để đón phúc, rước
cuốc, xẻng, liềm, dao, búa, rìu, đục lộc vào nhà. Lễ vật không thể
được bày thành một hàng, sau đó thiếu 7 chiếc bánh dày (một đôi
đặt bánh chưng, bánh khảo, thịt,... bánh to và năm chiếc bánh nhỏ).
ở dưới và thắp hương thờ.
Người Sán Dìu dán giấy đỏ
Người Sán Chay cũng có tục cho đồ vật trong nhà, nếu năm
dán giấy đỏ lên cối xay, cối giã, đó nhà có người mất thì dán giấy
cuốc, xẻng, liềm... Đặc biệt phải xanh. Lúc giao thừa, bà chủ nhà
đặt 2 cái bánh trước tất cả các gọi hồn lợn để cầu mong lợn mau
đồ gia dụng để tỏ lòng biết ơn lớn. Một người phụ nữ trong thôn,
các công cụ này làm ra thóc, gạo. bản hạ cối giã gạo xuống, từ lúc
Ngày mùng 2, sau khi làng làm lễ đó, cả thôn, bản kiêng không xay
thổ công, mới được xuất hành đi thóc, giã gạo để khỏi ảnh hưởng
chúc Tết họ hàng, vui chơi. đến giấc ngủ của thần linh và
Người Mông kiêng không ăn cũng để cho cối nghỉ ngơi như con
rau sống vào sáng mồng 1 vì sợ người sau một năm làm việc vất
cỏ mọc nhiều, kiêng nghịch nước vả. Sớm ngày mùng 1, chủ nhà
sợ năm đó mưa to làm dột nhà, gõ cửa chuồng trâu, vừa gõ vừa
