Page 167 - Những đơn vị anh hùng tỉnh Tuyên Quang
P. 167
Đến 2010, huyện Chiêm Hóa có 1 thị trấn và 25 xã trực
thuộc gồm 377 thôn, bản, tổ nhân dân; với dân số 135.637
người, gồm các dân tộc: Tày, Kinh, Dao, Mông, Nùng,
Hoa, Pà Thẻn..., trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm
trên 90%.
Trong lịch sử, huyện Chiêm Hoá đã nhiều lần thay
đổi địa giới hành chính và tên gọi: Thời Đinh, Tiền Lê, Lý,
Trần, địa bàn Chiêm Hóa ngày nay thuộc châu Vị Long.
Thời nhà Minh cai trị nước ta (1414-1427) cho đến thời
điểm thành lập tỉnh Tuyên Quang (1831) gọi là châu Đại
Man. Năm Minh Mệnh thứ 16 (1835) đổi là châu Chiêm
Hóa, tỉnh Tuyên Quang. Thời Pháp thuộc, châu Chiêm Hóa
thuộc Tiểu quân khu Hà Giang, Tiểu quân khu Tuyên
Quang và tỉnh Tuyên Quang. Năm 1944, châu Chiêm Hóa
tách ra làm hai châu: Chiêm Hóa và Na Hang.
Tháng 5-1945, sau khi khởi nghĩa giành chính quyền
cách mạng, Chiêm Hoá có tên gọi là châu Khánh Thiện. Tới
đầu năm 1946, trở lại là huyện Chiêm Hoá. Năm 2011 các
xã Hồng Quang, Thổ Bình, Bình An được tách ra khỏi
huyện Chiêm Hóa để thành lập huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên
Quang.
Là huyện miền núi phía Bắc, Chiêm Hóa có nhiều
dãy núi cao điển hình như Khau Bươn, núi Quạt, Phia
Giòong, Cham Chu...Giữa các vùng đồi núi là những thung
lũng, đất đai màu mỡ. Sông suối có độ dốc cao, lớn nhất là
sông Gâm bắt nguồn từ Vân Nam (Trung Quốc) qua Hà
Giang, Cao Bằng, Na Hang, đoạn chảy qua Chiêm Hóa với
độ dài 40km, là đường thủy duy nhất nối huyện với tỉnh và
các tỉnh trung du đồng bằng Bắc bộ. Giao thông đường bộ
của huyện có đường tỉnh 190 nối từ km 31 của quốc lộ 2
chạy qua huyện lỵ lên Nà Hang; các tuyến Kim Bình -
thị trấn Vĩnh Lộc, Đài Thị - Yên Lập, Vĩnh Lộc - Bình An,
167