Page 361 - Chien thang VB-TD 1947

TUYÊN QUANG VỚI CHIẾN THẮNG VIỆT BẮC - THU ĐÔNG 1947

Đông Dương gồm những người Pháp và người Đông Dương do một
viên Toàn quyền người Pháp làm chủ tịch” .
1
Đúng như ý đồ của thực dân Pháp, Lào lại một lần nữa đứng
lên đấu tranh giành độc lập. Sau khi chính phủ Lào itxala tuyên
bố độc lập (ngày 12-10-1945), chưa được bao lâu, tháng 3-1946,
thực dân Pháp chính thức đưa quân đánh chiếm nhiều nơi của Lào.
những trận chiến đấu anh dũng của quân và dân Lào diễn ra quyết
liệt trứớc đội quân nhà nghề Pháp được trang bị tối tân, trong đó
đáng chú ý là trận tại Thàkhẹt, dưới sự lãnh đạo của hoàng thân
Xuphanuvông. Tại đây, mặc dầu quân số ít, số đạn dược lại thiếu
thốn, lực lượng Lào itxala và lực lượng Việt kiều đã sát cánh bên
nhau giáng cho bọn thực dân những đòn đích đáng. Do lực lượng
giữa hai bên quá chênh lệch, Pháp đã chiếm được Thàkhẹt và tàn
sát dã man 3.000 người Lào và Việt kiều, chủ yếu là phụ nữ, trẻ em
và người già. ngày 21-3-1946 trở thành ngày căm thù giặc Pháp
của cả hai dân tộc Việt nam và Lào . chính phủ cách mạng lâm
2
thời Lào tạm thời lưu vong sang Thái Lan. Về mặt chính trị, để
hợp pháp hóa sự thống trị, Pháp bày trò bầu cử Quốc hội và thông
qua hiến pháp ở Lào. cho đến cuối năm 1947, về cơ bản, Pháp đã
ổn định, củng cố tình hình chính trị cũng như quân sự ở Lào để có
thể rảnh tay đối phó với cuộc kháng chiến của nhân dân Việt nam,

trước mắt là tập trung vào chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông cuối năm
1947. Đây là một trong những khó khăn đối với chiên dịch đầu tiên
của quân và dân Việt nam nói chung, Tuyên Quang nói riêng.
- Tình hình campuchia, thời cơ giành chính quyền trong tháng
8-1945 như ở Việt nam và Lào, rất tiếc đã bị bỏ lỡ, do chính quyền
Phan ngọc Thành, tay sai phản động cho phát xít nhật vẫn tiếp
tục tồn tại. ngày 9-10-1945, Phan ngọc Thành và nội các chính
phủ campuchia bị thực dân Pháp bắt gọn. ngay trong năm 1946,

1. Trung tâm Khoa học xã hội vâ nhân văn quốc gia, Viện nghiên cứu
Đông nam Á: Lịch sử Lào, nxb. Khoa học xã hội, hà nội, 1997, tr.339.
2. Xinhoapô Xikhôt chulamani: “Chiến đấu bảo vệ Thàkhẹt”. Tập
truyện và ký chiến đấu bảo vệ Thàkhẹt, nxb. Quân đội nhân dân, hà nội,
1980, tr. 6-10.

362