Page 8 - Những đơn vị anh hùng tỉnh Tuyên Quang

võ nghệ, chuẩn bị khởi nghĩa.
Đêm 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp. Thực dân Pháp
mũi tên. Hàng trăm thanh niên ngày đêm hăng say luyện tập
ở Chiêm Hóa bỏ chạy. Mờ sáng ngày l0-4-1945, nhân dân
khu vực huyện lỵ với gậy gộc, giáo mác, phối hợp và hỗ trợ
Cứu quốc quân ào ạt tấn công, lật đổ bộ máy thống trị của
phát xít Nhật và thực dân Pháp ở Chiêm Hóa. Hơn một giờ
sau chính quyền hoàn toàn thuộc về tay nhân dân. Thừa
thắng, nhân dân các xã hai bên đường đồng loạt nổi dậy

giành chính quyền. Đội tự vệ xã Yên Nguyên nhanh chóng
phát triển lực lượng, làm nòng cốt cùng nhân dân nổi dậy
xóa bỏ chính quyền cũ, thiết lập chính quyền cách mạng ở
địa phương.
Đầu tháng 6-1945, phát xít Nhật cho 2 cánh quân tiến
hành càn quét châu Khánh Thiện (tức huyện Chiêm Hóa
ngày nay). Cánh quân thứ nhất từ phía chợ Đồn (Bắc Cạn)
kéo sang, đánh chiếm Đài Thị, Đầm Hồng và đánh thẳng
xuống châu lỵ. Cánh quân thứ hai từ Tuyên Quang kéo lên

đóng ở chợ Bợ (cách Yên Nguyên 10 km) với ý đồ sẽ đánh
chiếm từ Yên Nguyên lên Hòa Phú và tiến về châu lỵ để gặp
cánh quân thứ nhất.

Quân và dân xã Yên Nguyên được giao nhiệm vụ
chặn đánh, tiêu hao sinh lực địch. Trong thời gian đóng
quân ở Bợ, địch đã dùng nhiều thủ đoạn mua chuộc, dụ dỗ,

lôi kéo nhân dân theo chúng nhưng đều bị thất bại. Nhân
dân trong xã thực hiện vườn không, nhà trống đẩy quân
Nhật vào thế bị cô lập. Không đạt được ý đồ, quân Nhật đã
điên cuồng, liều lĩnh mở đợt càn quét lớn vào làng Ba Nhất

(nay là thôn Ba Nhất), đốt hàng chục ngôi nhà, vơ vét của
cải, giết hại nhiều phụ nữ, cụ già và trẻ em. Ngày 6-6-1945,
quân Nhật kéo lên Chiêm Hóa, quân dân Yên Nguyên phối

8