Page 31 - Những đơn vị anh hùng tỉnh Tuyên Quang
P. 31
Tháng 12-1944, đội vũ trang tuyên truyền đầu tiên ở
Sơn Dương được thành lập. Trong toàn huyện, phong trào
"sắm sửa vũ khí đuổi thù chung" phát triển rầm rộ, các cuộc
đấu tranh vũ trang, tuyên truyền bán công khai nổ ra liên
tiếp. Các tổ chức quần chúng như Thanh niên, Phụ nữ, Nhi
đồng, Tự vệ ... hoạt động sôi nổi, đêm đêm tự vệ cứu quốc
say sưa luyện tập dưới sự hướng dẫn của cán bộ quân sự, có
nơi các cụ già, phụ lão cũng hăng hái tham gia luyện tập.
Đầu tháng 3-l945, nhận thấy có nhiều dấu hiệu biến
động chính trị, phân khu Nguyễn Huệ nhận định thời cơ
thuận lợi cho khởi nghĩa giành chính quyền ở địa phương đã
đến. Xã Thanh La (Minh Thanh ngày nay) là nơi có cơ sở
Việt Minh khá mạnh lại gần nơi Khu ủy đóng được chọn
làm nơi đầu tiên phát động khởi nghĩa. Đêm 10-3-1945,
đồng chí Tạ Xuân Thu đã chỉ huy nhân dân và các lực lượng
vũ trang lập kỳ đài, dựng cờ khởi nghĩa ở thôn Cầu Toa.
Lực lượng vũ trang tỏa đi các điểm xung yếu trong xã tước
súng địch, tịch thu bằng sắc, triện đồng của Tổng lý, Kỳ
hào. Sáng 11-3-1945 tại đình Thanh La, đại diện Việt Minh
tuyên bố xóa bỏ chính quyền địch, thiết lập chính quyền
nhân dân. Cũng trong ngày 11-3-1945 lực lượng tự vệ xã
Hợp Thành, xã Kháng Nhật đã phục kích tiêu diệt một số
lính Pháp, thu được 30 khẩu súng và nhiều đạn dược quân
trang... Từ Thanh La, quân giải phóng thừa thắng tiến sang
các xã lân cận, quần chúng tự nguyện nhập vào hàng ngũ
mỗi lúc một đông. Đoàn quân cách mạng tiến đến đâu,
hương dõng kéo ra nộp súng và Tổng lý, Kỳ hào ra nộp triện
đồng, bằng sắc tới đó. Trên đường tiến, quân và dân ta tổ
chức phục kích tiêu diệt các toán lính Pháp, bắt tù binh, thu
chiến lợi phẩm. Nhận thấy ta đang đà thắng lợi, địch đang
hoang mang tan rã tới cực điểm. Ngay đêm 12-3 các đơn vị
vũ trang của ta cùng quần chúng tiến ra bao vây đồn Đăng
31