Page 447 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 447
447
Phêìn thûá ba: LÕCH SÛÃ
Pháo binh được điều gấp từ Yên Bình về sông Lô anh hùng cùng các chiến sĩ pháo
bố trí phục kích tàu chiến địch ở Khe Lau binh “chân đồng vai sắt” ra đời từ đó.
(điểm hợp lưu giữa sông Lô và sông Gâm). Cánh quân của Commuynan cả thuỷ
16 giờ ngày 4-11-1947, quân Pháp lọt lẫn bộ bị thất bại nặng nề trên mặt trận
vào trận địa phục kích của ta tại cầu Cả, sông Lô. Kế hoạch Lêa phá sản. Bộ chỉ huy
gần 100 tên bị ta tiêu diệt tại chỗ, một số Pháp buộc phải quyết định lui quân.
kéo ra đóng tại chợ Bợ, một số khác chạy Nhận thấy địch có hiện tượng rút, Bộ
tắt qua Bắc Nhụng xuống ca nô về Tuyên Tổng chỉ huy chỉ thị cho các mặt trận bố trí
Quang. Đêm 7-11-1947, quân ta dùng súng lại lực lượng, bám sát hoạt động của địch,
cối và trung liên tập kích địch tại chợ Bợ. chớp thời cơ tiêu diệt địch, đồng thời phát
Sáng 8-11-1947, toán quân này rút về tới huy phong trào toàn dân đánh giặc.
Km 24 (đường Tuyên Quang - Hà Giang) Ngày 21-11-1947, quân Pháp bắt đầu
thì bị ta phục kích phải bỏ đường quốc lộ rút khỏi thị xã Tuyên Quang; đồng thời
cắt rừng mà đi và mãi tới ngày 15-11-1947 tăng cường quân từ Vĩnh Phúc lên để
mới về tới Lang Quán (Yên Sơn). Tại đây, hợp sức với binh đoàn Commuynan từ
chúng lại bị đánh, bị tiêu hao nặng, phải Tuyên Quang xuống và cánh quân từ Thái
rút chạy dọc theo đường sông Lô và ngày Nguyên sang càn quét vùng Sơn Dương,
19-11-1947 mới về tới thị xã Tuyên Quang. lùng sục cơ quan lãnh đạo và kho tàng của
Trong khi đó cánh quân rút theo ta. Các trận đánh thắng giòn giã của quân
đường thủy cũng hết sức lao đao. 14 giờ và dân Tuyên Quang liên tiếp nổ ra ở bến
ngày 10-11-1947, đoàn tàu của địch gồm Hiên, Bình Ca, đèo Khế, Thiện Kế... Chiến
2 chiếc LCT, 1 ca nô chở 200 lính Âu - Phi tranh du kích của ta làm cho địch hết sức
từ Chiêm Hóa chạy về tới Hòn Lau. Pháo lúng túng, bị động.
binh của ta dồn dập nhả đạn. Cả 2 chiếc Ngày 23-11-1947, quân Pháp bị chặn
LCT của địch đều bị trúng đạn, bốc cháy. đánh ở Bình Ca khi chúng tiến vào Sơn
Chiếc ca nô địch tháo chạy nhưng cũng bị Dương. Ngày 26-11-1947, ta bắn cháy 2
trúng đạn. Bọn lính chạy lên bờ liền bị dân ca nô ở bến Cốc, gài địa lôi diệt 50 tên. Ta
quân, du kích nổ súng tiêu diệt. Phần lớn phục kích địch ở Bắc Lũng, đèo Khế (Sơn
quân Pháp bị thiệt mạng. Bị mất liên lạc Dương). Cánh quân Pháp từ Vĩnh Phúc
với đoàn tàu, Commuynan ra lệnh cho đội kéo lên cũng bị ta pháo kích, chặn đánh và
Commăngđô đi ứng cứu. Tàn binh địch bị thiệt hại nặng nề. Những cố gắng cuối
dần dần tập trung thành 2 tốp, một tốp cùng của quân Pháp trong việc lập gọng
liều mạng len lỏi qua rừng lau sậy, men kìm càn quét vùng Sơn Dương và các địa
theo sông Lô về thị xã Tuyên Quang; tốp phương giáp ranh thuộc Phú Thọ, Thái
khác, 4 ngày sau mới sang hữu ngạn sông Nguyên bị phá sản hoàn toàn.
Lô, gặp đội quân cứu viện. Quân Pháp buộc phải vội rút khỏi
Trong trận Hòn Lau, ta đã bắn chìm 2 mặt trận sông Lô. Từ ngày 4 đến ngày
tàu và 1 ca nô, tiêu diệt gần 200 tên địch. 15-12-1947, địch chia làm hai đường rút
Bản Trường ca sông Lô và nhiều bài hát khỏi Sơn Dương: một qua đèo Khế sang
1
khác ca ngợi chiến công của quân dân Thái Nguyên, một qua Thiện Kế về Việt Trì,
1. Một ca khúc của nhạc sĩ Văn Cao.
