Page 5 - Các kỳ đại hội Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang

Phần I cao trào, trọng tâm là đẩy mạnh xây dựng lực lượng vũ trang, huấn luyện
chương trình Việt Minh và thành lập Ban Việt Minh các cấp.
ĐẢNG BỘ TỈNH TUYÊN QUANG TRƯỚC ĐẠI HỘI LẦN
Đầu năm 1945, phong trào cách mạng ở Tuyên Quang đã phát triển
THỨ NHẤT đến đỉnh cao. Ban cán sự Đảng và chi bộ Mỏ than lãnh đạo nhân dân gấp rút
chuẩn bị mọi mặt, sẵn sàng đón thời cơ khởi nghĩa giành chính quyền. Tháng
----------- 3/1945, dưới sự lãnh đạo của Phân khu Nguyễn Huệ, nhân dân Thanh La đã
1
khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi, là một trong hai cuộc khởi nghĩa sớm
Ngày 20/3/1940, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của phong trào cách mạng địa nhất cả nước trong Cách mạng Tháng Tám. Châu Tự Do - chính quyền cách
phương, chi bộ Mỏ than- Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh Tuyên Quang mạng đầu tiên của tỉnh được thành lập và từ đó mở rộng ra các vùng lân cận,
được thành lập gồm 7 đảng viên, do đồng chí Vũ Mùi làm Bí thư. Chi bộ đảm tạo thành một vùng giải phóng rộng lớn. Từ cuối tháng 4 đến cuối tháng 5-
nhiệm vai trò lãnh đạo lực lượng cách mạng ở địa phương, đưa phong trào cách 1945, lực lượng cách mạng dưới sự lãnh đạo của đảng đã nổi dậy khởi nghĩa
mạng của nhân dân các dân tộc Tuyên Quang hoà vào cuộc đấu tranh giải phóng của giành chính quyền ở hầu hết các huyện trong tỉnh. Tháng 5/1945 Bác Hồ từ
dân tộc Việt Nam, dưới sự lãnh đạo chặt chẽ, thống nhất của Đảng. Ngay sau khi ra Cao Bằng về xã Tân Trào huyện Sơn Dương ở, làm việc, trực tiếp lãnh đạo
đời, chi bộ Mỏ than đã tích cực gây dựng, củng cố cơ sở, tập hợp và tổ chức lực phong trào cách mạng. Tuyên Quang trở thành Thủ đô Khu giải phóng- trung
lượng, tiến hành các hoạt động treo cờ đỏ búa liềm, rải truyền đơn, khẩu hiệu tại thị tâm căn cứ địa cách mạng của cả nước.
xã kêu gọi nhân dân chống chiến tranh đế quốc, đòi tự do, cơm áo, hoà bình...
Đến giữa năm 1941, phong trào cách mạng ở Tuyên Quang đã có bước Tới tháng 6/1945, trừ thị xã Tuyên Quang và một số địa bàn chịu sự
phát triển, không ngừng lớn mạnh, phạm vi hoạt động được mở rộng. Để tăng kiểm soát của quân Nhật còn hầu hết các địa phương trong tỉnh đã khởi nghĩa
thành công, lập ra chính quyền cách mạng các châu, phủ: Tự Do, Kháng
cường sự lãnh đạo của đảng đối với phong trào cách mạng, Ban cán sự Đảng Địch ( Sơn Dương), Xuân Trường (Na Hang), Khánh Thiện (Chiêm Hoá),
Tuyên Quang được thành lập gồm 3 đồng chí, đồng chí Trương Đình Dần được Hồng Thái (Yên Sơn), Toàn Thắng (Hàm Yên)...; đó cũng là lúc thời cơ
Xứ uỷ Bắc Kỳ chỉ định làm Bí thư. Ban cán sự Đảng Tuyên Quang chịu trách quyết định của cách mạng Việt Nam đã đến.
nhiệm xây dựng, lãnh đạo phong trào cách mạng ở cả Tuyên Quang, Hà Giang và
một số địa bàn thuộc tỉnh Phú Thọ, tiếp tục củng cố những cơ sở đã có, xây dựng, Trong hoàn cảnh đó, tháng 7/1945 Tỉnh uỷ Tuyên Quang (lâm thời)
phát triển các cơ sở mới, vận động đấu tranh để rèn luyện và tập hợp quần chúng. được thành lập, do đồng chí Tạ Xuân Thu (Tạ Quốc Tiếu) làm Bí thư, chịu
Từ năm 1941 đến năm 1944, Ban Cán sự đảng và Chi bộ Mỏ than trách nhiệm lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong tỉnh xây dựng, bảo vệ căn cứ
tích cực mở rộng phạm vi ảnh hưởng, xây dựng lực lượng, chuẩn bị mọi điều cách mạng, giải phòng thị xã Tuyên Quang cùng một số địa bàn còn chịu sự
kiểm soát của địch, cùng nhân dân cả nước tiến hành Tổng khởi nghĩa giành
kiện tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Phong trào Việt Minh phát chính quyền về tay nhân dân và bước vào xây dựng chế độ mới.
triển rầm rộ, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân; mặc dù kẻ địch khủng
bố gắt gao, bắt bớ, tra tấn tù đày, các đảng viên và cán bộ Việt Minh thuộc 02 giờ sáng ngày 17-8-1945, đồng chí Song Hào - Chủ tịch Uỷ ban
lực lượng Cứu quốc quân và đội xung phong Nam tiến vẫn đẩy mạnh hoạt khởi nghĩa tỉnh Tuyên Quang hạ lệnh khởi nghĩa giành chính quyền tại thị xã
động, phát triển phong trào cách mạng tại các huyện Sơn Dương, Yên Sơn, Tuyên Quang. Quân khởi nghĩa được chia làm nhiều mũi, với khí thế như vũ
Chiêm Hoá, Hàm Yên và xây dựng, mở rộng cơ sở cách mạng trong toàn bão tiến công tới đâu binh lính ngụy nơi đó đều hạ súng xin hàng, không dám
tỉnh. Vùng núi Hồng giáp ranh hai huyện Sơn Dương - Yên Sơn trở thành căn chống cự. Ta nhanh chóng tiếp quản các vị trí trọng yếu như Trại lính Bảo an,
cứ trung tâm của phân khu Nguyễn Huệ, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Sở Cẩm, Sở dây thép, Kho bạc... tỉnh trưởng Dương Thiệu Chinh hoảng sợ,
Xứ uỷ Bắc Kỳ. Các căn cứ cách mạng được nối liền; phong trào cách mạng
của quần chúng đã hình thành ở hầu khắp các địa phương và phát triển thành
1 Nay là xã Minh Thanh, huyện Sơn Dương
2